می‌خواهیم این زندان را از تروریست پر کنیم!

معرفی گوانتانامو، زندان آمریکا در خاک کوبا

گوانتانامو زندانی است در جنوب شرقی کوبا و در اجاره ارتش آمریکا. بعد از حملات یازده سپتامبر، دولت وقت آمریکا در سال ۲۰۰۱ میلادی، بازداشتگاهی را در این پایگاه برای نگه‌داشتن افراد مشکوک به اقدامات تروریستی ساخت. دولت کوبا چندین بار از آمریکا خواسته بود تا این اجاره را فسخ کند، اما نیروهای آمریکایی به این درخواست اعتنایی نمی‌کردند.

زندانیان محصور پشت این میله‌ها، از نیروهای نظامیِ دشمن آمریکایی‌ها به حساب نمی‌آیند و حقوق اسیران جنگی را ندارد. از طرفی نه تابعیت آمریکایی دارند و نه در خاک آمریکا دستگیر شده‌اند، پس در چهارچوب قضایی ایالات متحده قرار نمی‌گیرند و هرگز قوانینی مثل بیان رسمی اتهام، داشتن وکیل، محاکمه سریع برایشان در نظر گرفته نمی‌شود. آنان فقط زندانی گوانتانامو هستند و شاید زمانی هم آزادشده گوانتانامو باشند! نکته قابل‌توجه آن است که خود آمریکایی‌ها هم اذعان دارند در این زندان هیچ قانونی ناظر بر حقوق اخلاقی یا انسانی زندانیان و بازداشت‌شدگان نیست.

سیاست‌مداران آمریکایی از این مکان درآمد هم دارند! هرازگاهی ممکن است یک زندانی را در مقابل دریافت هزینه‌ای کلان به‌طور مخفیانه به کشور یا گروهی تحویل دهند. جرج بوش بارها گفته بود که این زندان موقتی است و به‌زودی درهای آن بسته خواهد شد؛ ولی واقعیت چیز دیگری بود و انگار پایانی برای این شکنجه‌گاه وجود ندارد. ۲۲ژانویه۲۰۰۹، دو روز بعد از ورود باراک اوباما به کاخ سفید، فرمان تعطیلی گوانتانامو صادر شد؛ اما دو سال بعد، یعنی در سال ۲۰۱۱ میلادی درهای آن همچنان باز بود! جو بایدن، معاون اول اوباما، در پاسخ به سوال یک خبرنگار آمریکایی دراین‌باره گفت: «نباید زیاد به این موضوع پرداخت!»

علت اصلی شهرت گوانتانامو شکنجه‌هایی است که برای اعتراف‌گرفتن از زندانی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ آزارهای بدنی، اعمال خشونت‌های جنسی، غرق مصنوعی، اعدام‌های ساختگی، ممنوعیت خواب، شوک الکتریکی و… . البته اینجا هم دست زندانبان‌ها باز است و با جابه‌جایی افسران، نوع شکنجه‌ها نیز تغییر می‌کند. به گفته بسیاری از آزادشده‌های این زندان، یکی از شکنجه‌های روتین، پخش یک موسیقی با ریتم بسیار تند و با صدایی بلند برای مدتی طولانی است. گاهی زندانیان برای اعتراض دست به اعتصاب غذا می‌زنند؛ اما به‌زور با لوله و از راه بینی، به آن‌ها آب و غذا می‌دهند!

هدف از همه این شکنجه‌ها اعتراف به چیزهایی است که خود افسران آمریکایی می‌خواهند؛ از عضوبودن در گروه القاعده گرفته تا حضور در محل سخنرانی اسامه بن لادن. مثلاً با نشان‌دادن فیلمی به بازداشتی از او می‌خواهند که خودش به همدستی با افراد موردنظر اعتراف کند، درحالی‌که شخص در آن زمان اصلاً آنجا حضور نداشته و در محلی دیگر مشغول به کار یا تحصیل بوده است.

به گزارش راشاتودی، وضعیت زندانیان گوانتانامو به‌حدی نابسامان است که گاهی شهروندان آمریکایی هم دست به اعتراض می‌زنند و خواهان تعطیلی‌اش هستند. باوجوداین رسانه‌ها تصویر دیگری از فضای این زندان نشان می‌دهند؛ جایی که زندانیانش در آرامش‌اند و مورداحترام! حتی دونالد ترامپ نیز به این درخواست‌ها توجهی ندارد، همچنان بر این فرمان است و می‌گوید: «ما قصد داریم این زندان را از تروریست‌ها پر کنیم.»

به زندانبانانی که قرار است عازم گوانتانامو باشند، گفته می‌شود این زندانیان چنان خطرناک‌اند که اگر لحظه‌ای آن‌ها را به حال خود بگذارند، دست به کارهای بسیار خطرناک می‌زنند و حتی ممکن است نگهبانان را بکشند. همچنین در دوره آموزشی‌شان، به محل حادثه یازده سپتامبر برده و از آن‌ها خواسته می‌شود که اصلاً مقابل زندانی‌ها ترحم و دلسوزی نداشته باشند.

زندانی‌ها و گهگاهی هم نیروهای حاضر در این زندان رازها و اسرار تاریکی‌هایش را فاش می‌کنند. حقایق ناگفته از گوانتانامو عنوان کتابی است که سید محمد علیشاه موسوی، پزشک افغانستانی از پنج سال اسارتش بدون ابراز هیچ جرم مشخص و هیچ محاکمه‌ای، نوشته است. برندن نیلی هم زندانبانی است که از ارتش آمریکا خارج شد و در مصاحبه‌هایش سرگذشت زندانیان و ظلم نیروهای آمریکایی را روایت کرد؛ اینکه از همان ابتدا به آنان می‌گفتند اینجا اردوگاه اسرای جنگ نیست، اینجا به کنوانسیون ژنو عمل نمی‌شود و می‌توانند هر طور لازم می‌دانند با زندانی‌ها رفتار کنند.  

گوانتانامو یا ابوغریب فرقی ندارد، هر دو زندان هستند و برای آمریکا. در بین تاریکی این دخمه‌ها به‌وضوح می‌شود چهره واقعی حقوق بشر را دید؛ حقوق بشری که رویای آمریکایی به جهان وعده می‌دهد.

منابع

• به نام تروریسم، کنت راث، امیر شهریار امینیان، تهران: روایت فتح، (۱۳۸۸)
• مجموعه مستند ننگ ابدی و در قلمرو شیطان بزرگ، سهراب فاضلیان