قدمت ابوغریب به زمان صدام بازمی‌گردد. زندانی که مخالفان این رژیم، به‌ویژه شیعیان در آن حبس و شکنجه می‌شدند. اما پس از حملۀ نظامی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۴ میلادی، این زندان در اختیار آمریکایی‌ها قرار گرفت؛ عراقی‌ها و فرماندهانشان مدت‌ها در آن محبوس می‌شدند و شکنجه‌های سخت و طاقت‌فرسایی را تحمل می‌کردند.
تابستان سال ۲۰۰۳ حملاتی به دفتر سازمان ملل، سفارت اردن، سفارت ترکیه و هتل رشید در عراق اتفاق افتاد. هتل رشید محل اقامت آمریکایی‌ها بود و همین امر دستاویزی شد برای دستگیری عده‌ای بی‌گناه به بهانۀ جستجو و تنبیه عوامل دخیل در این حملات. بنابراین تعدادی از مردم عادی، مهره‌های دینی، سیاسی، علمی و نظامی عراق نیز روانۀ ابوغریب شدند. در آن زمان وزیر دفاع وقت آمریکا، دونالد رامسفلد، شخصاً دستور بازداشت و شکنجه پی‌در‌پی زندانیان را صادر کرد و با رویکرد بازجویی حداکثری، با عدم قطعیت در دخیل‌بودن یا نبودن، افراد، تحت شکنجه‌های سخت و نوین زندانبان‌ها قرار می‌گرفتند.
بعدها زندانی‌های ابوغریب اذعان داشتند که اگر فردی یک روز شکنجه می‌شد، قرار بود فردای آن روز بازجویی شود. چراکه فرد با قرارگرفتن در چنین شرایط جسمی و روحی‌ای مجبور به افشای اطلاعات خواهد بود؛ هرچند که در موضوع دخالتی نداشته باشد. حتی برای بعضی زندانی‌ها شمارۀ صلیب‌سرخ هم صادر نمی‌شد. پس ممکن بود برای همیشه ساکن این دخمه‌ها باشند یا طی یک شکنجۀ سخت و غیرانسانی بمیرند بدون اینکه کسی از وضعیتشان آگاه باشد.
در بین بازداشتی‌ها کودکانی هم بودند که معلوم نبود دقیقاً در کدام قسمت حمله یا کشته‌شدن آمریکایی‌ها دست داشتند! بر اساس کنوانسیون سازمان ملل هیچ کودکی نباید بی‌دلیل زندانی یا شکنجه شود، ولی این اتفاق بارها در خاک عراق رخ داد. البته ایالات متحده از همان ابتدا به امضای این کنوانسیون تن نداده بود!
۱۳اکتبر۲۰۰۴، سربازی به نام جوزف داربی عکس‌ها و فیلم‌هایی از نحوۀ شکنجۀ زندانیان منتشر کرد. انتشار این اطلاعات بار دیگر چهرۀ واقعی مدعیان حقوق بشر را به جهانیان نشان داد. آمریکا برای خلاصی از این رسوایی، دادگاهی برگزار و چند تن از سربازان حاضر در ابوغریب را محاکمه کرد؛ برخی به چند ماه حبس محکوم شدند و چند نفری هم حداکثر به حبسی ده ساله. ولی هیچ‌یک از افسران اصلی مواخذه نشدند و این دادگاه هم صرفاً نمایشی سیاسی برای تلطیف اذهان عمومی بود.
مصاحبه‌ها با بعضی سربازان حاضر در ابوغریب نیز حاکی از آن است که مأموریت حضور در ابوغریب فقط مخصوص سربازان ارتش آمریکا نبود و برخی افراد از سازمان‌های دیگر مثل سی‌آی‌ای (CIA) مامؤریت داشتند. با وجود این، اگر آن‌ها مرتکب نقض قوانین بین‌المللی هم می‌شدند، احتمال محاکمه‌شدنشان خیلی کم بود و می‌توانستند به آمریکا بازگردند و با حکمی از سازمان یا نهادی دیگر مجدد در عراق حضور داشته باشند.
شواهد حاکی از آن است که حتی نیروهای حاضر برای شکنجه آموزش خاصی ندیده بودند و اجازه داشتند با روش‌های سلیقه‌ای خود و شیوه‌های دلخواهشان زندانی‌ها را شکنجه کنند. جدای از آزار و اذیت‌های جسمی، در وهلۀ اول این نوع شکنجه، روح افراد را هدف قرار می‌داد؛ تجاوز جنسی، غرق مصنوعی، برهنه‌کردن و ایجاد شرایط خنده‌آور برای عکس‌گرفتن، محرومیت از خواب یا خواباندن در شرایط سخت، محرومیت از آب و غذا، شوک الکتریکی، آویزان کردن‌های طولانی، تهدید حمله با سگ و… .
این‌ها فقط قطعه‌ای بسیار کوچک از پازل حضور نظامیان آمریکایی در عراق و یک شمای کلی از زندان ابوغریب است. زندانی که باید پای حرف زندانی‌هایش نشست و روایت این ننگ ابدی آمریکا را از زبانشان شنید.
داستان همچنان ادامه دارد…
منابع
- دولت جنگ، جیمز رایزن، محمدمهدی احمدی معین و مهدی ذوالفقاری، تهران: مؤسسه مطالعات اندیشهسازان نور، ۱۳۸۷، ص ۵۲-۶۲
- به نام تروریسم، کنت راث، امیرشهریار امینیان، تهران، روایت فتح، ۱۳۸۸، ص ۵۱-۵۹
- مستند سیب‌های گندیده، سهراب فاضلیان
کلمات کلیدی: شکنجه / زندان / زندان ابوغریب / سازمان سیا
دسته بندی-۱: جانی/ ساخت زندان های مخوف/ زندان عراق/ سال ۲۰۰۳
دسته بندی-۲: جانی/ شکنجه
0 دیدگاه